برای مطالبه سهم الشرکه با تشکیل اشاعه، هریک از شرکا به نسبت سهم خود از سود و منافع مال مشاع بهرمند شده و در این صورت این سهم به صورت حق مالی است که به دارایی شریک تعلق می گیرد.
درصورت تشکیل شرکت شرکا در زمینه ی نوع فعالیتی که موضوع شرکت می باشد، اقدام می کنند و برهمین اساس، شرکت را خواه با مدیریت خود و یا با دادن اذن به غیر اداره می کنند. با یکدیگر توافق می‌کنند که در صورت تحصیل سود و زیان هر کدام به نسبت سهم خود در آن شریک باشند.
در مورد شرکتهای تجارتی وضع به همین روال می باشد و به این نحو که از سود و عواید شرکت برای هر یک از شرکا به موجب سهام خود و یا در قرارداد سهمی در نظر گرفته می شود و چون سهم حق دینی مسلم شریک می‌باشد بر همین اساس هر شریک حق دارد که آن را از شرکت مطالبه کند. در صورتی که طلب شریک در صورت مطالبه پرداخت نگردد میتواند مانند سایر مطالبات از طریق قانونی اقدام مقتضی به عمل آورد. مطالبه این سهم دعوای حقوقی قابل طرح در محاکم حقوقی است.
در این مقاله به بررسی رویه‌ی قانونی مطالبه‌ی سهم الشرکه که توسط موسسه‌ی حقوقی و داوری خط قانون هدا منتشر می شود، پرداخته می شود.
📌سهم الشرکه چیست؟
📌 مطالبه سهم الشرکه در شرکت مدنی به چه نحو می باشد؟
📌 مطالبه سهم الشرکه در شرکت تجارتی به چه صورت است؟
📌نحوه ی مطالبه ی سهم الشرکه در شرکتهای تجارتی چگونه می باشد؟
📌توقیف و مطالبه سهم الشرکه توسط شریک چگونه ممکن می باشد؟
📌مطالبه سهم الشرکه توسط طلبکاران شریک به چه نحو است؟
📌 مرجع صالح برای مطالبه سهم الشرکه کجاست؟
سهم الشرکه چیست؟
عبارت است از حق و طلب مالی شریک از درآمد و فعالیتهای شرکت به نسبت سهمی که دارد. سهم الشرکه یک حق مالی است که طلبکار آن، حق مطالبه را از شرکت خواهد داشت و البته بسته به اینکه این سهم حاصل از کدام نوع شرکت باشد، متفاوت خواهد بود و در بعضی از شرکت ها، مطالبه آن به موجب قرارداد و یا توافق لفظی طرفین و در بعضی دیگر از شرکت ها به موجب برگه می باشد و همچنین نحوه مطالبه سهم الشرکه به طریق قانونی در صورت عدم وصول آن با توجه به نوع شرکت متفاوت خواهد بود.
مطالبه سهم الشرکه در شرکت مدنی
در شرکت مدنی، هر یک شرکا بسته به سهم خود در مال مشاع، می تواند مالک سود و منافع شرکت گردد که به موجب عقدو تعیین در قرارداد محق است. از طرفی هم، هیچ ایرادی وارد نیست که به موجب شرط و یا توافق جداگانه بین شرکا، شریکی بیش از سهام خود سهم ببرد.
در شرکت مدنی،شخصیت حقوقی وجود ندارد. در واقع اگر مدیر شرکت و یشریکی که شرکت را اداره می کندچون به عنوان مدیر شرکت متعهدبه تحویل سهم شریک می باشد. این تعهدمالی است وشریک محق می تواندبه او رجوع کند و اگر از دادن سهم شریک، استنکاف کند، می تواند بارجوع به مرجع قانونی الزام او را به پرداخت سهم الشرکه بخواهد.
مطابه سهم الشرکه در شرکت تجارتی
شرکتهای تجارتی به محض تشکیل،دارای شخصیت حقوقی می شوند و خود به عنوان یک شخص در برابر مطالبات و دیون ایجاد شده، می تواند طرف دعوی و یا اقامه کننده آن قرار بگیرد. در صورتیکه از فعالیتهای تجارتی شرکت، سودی حاصل گردد این سود بین شرکا تقسیم می گردد و مدیران شرکت متعهد به پرداخت آن به شرکا هستند. درصورتیکه پرداخت نگردد می توان از طریق قانونی نسبت به مطالبه آن اقدام کرد.
نحوه مطالبه سهم الشرکه در شرکت های تجارتی
با توجه به انواع شرکت های تجارتی و ماهیت آنها، نحوه ی مطالبه سهم الشرکه به صورت زیر خواهد بود:
شرکت تضامنی: در صورتی که شرکت از نوع تضامنی باشد، شریک می تواند برای مطالبه سهم الشرکه خود، مطابق با قرارداد شرکت و میزان تعیین شده و در صورتی که سودی حاصل شده باشد، می تواند با مراجعه به مرجع قانونی، شریک و یا شرکا را ملزم به پرداخت سهم الشرکه نماید.
شرکت سهامی: هریک از اشخاصی که قصد شراکت در شرکت سهامی را دارند، سندی به نام برگه سهام به آنها تعلق می گیردکه این سندحاکی ازمیزان تعهدات و حقوق دارنده در شرکت سهامی است. این سند به عنوان سند عادی، میزان سهام شخص را مشخص می کند و در صورتی که سود عاید شرکت گردد و مدیر آن از پرداخت سود به میزان تعیین شده در برگه ی سهام به صاحب سند خودداری کند میتواند به موجب آن با مراجعه به مرجع حق خود و بدهی شرکت را به عنوان تعهد اثبات و شرکت را ملزم به پرداخت نماید.
درمورد سایر شرکتهای مقرر در قانون تجارت، مطالبه سهم الشرکه به موجب شرکتنامه یا عقد شرکت که میزان سهم الشرکه مشخص شده است، خواهد بود.
مشاوره رایگان حقوقی با وکلای پایه یک
توقیف و مطالبه سهم الشرکه توسط شریک
در قانون،طلبکار میتواند در صورت خودداری بدهکار از پرداخت بدهی، با مراجعه به مراجع قانونی الزام و محکومیت او را مبنی بر پرداخت دین بخواهد.
اما در صورتی که بیم آن باشد تا زمان صدور حکم به پرداخت دین، مدیون خود را در وضعیتی قرار دهد که نتوان بعد از صدور و قطعیت حکم، طلب را وصول نماید، در این صورت طلبکار، با درخواست تامین خواسته از مرجع صالح، معادل طلب خود را از اموال او توقیف می کند.
در صورتی که در شرکت مدنی، شریک نتواند سهم الشرکه که طلب او محسوب می شود و ناشی از سود شرکت است را مطالبه کند، در این صورت، می تواند معادل طلب خود، سود حاصله از شرکت را توقیف نماید و یا معادل طلب خود از اموال شخصی که در برابر شریک متعهد و مدیون به پرداخت سهم الشرکه اوست، توقیف کند.
در مورد شرکت های تجارتی هم به همین روال می باشد و چون در واقع شرکت خود، دارای شخصیت حقوقی مستقلی است و می تواند طرف دعوی قرار بگیرد و متعهد به پرداخت سهم الشرکه شریک است و در صورت عدم پرداخت، از اموال شرکت معادل سهم او توقیف گردد.
با توجه به اینکه برای صدور تامین خواسته باید خواسته مستند به سند رسمی و یا در معرض تضییع و یا تفریط باشد و از اسناد تجاری باشد که واخواست شده، ولی چون مطالبه سهم الشرکه که غالبا مستند به سند عادی شرکت نامه و یا سند عادی برگه سهام می باشد، در نتیجه خواهان باید برای درخواست و صدور تامین خواسته، خسارات احتمالی را به صندوق دادگستری به ودیعه بگذارد.(بند د ماده ۱۰۸ق.آ.د.م.)
مطالبه سهم الشرکه توسط طلبکاران شریک
سهم الشرکه ازجمله حقوق مالی و مطالبات شخص از شرکت می باشد، در صورتی که شریک در شرکتی، سهام داشته باشد، طلبکاران وی می توانند در صورتی که دارایی شخصی او برای پرداخت طلب آنها کافی نباشد، سهم الشرکه وی را معرفی و به جهت طلب خود توقیف کنند. (۱۲۹ق.ت.)
مرجع صالح برای مطالبه سهم الشرکه
در صورتی که شریک شرکت مدنی قصد داشته باشد که از طریق مرجع قانونی برای وصول سهم الشرکه خود اقدام کند، چون مدیرو یاشریک دیگرشرکت متعهد به پرداخت سهم الشرکه اومی باشد،می تواند به مرجع قانونی نزدیک به محل اقامت او (خوانده) مراجعه کند. در صورتیکه میزان سهم الشرکه کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف و در صورتیکه بیش از این مبلغ باشد، دادگاه محل اقامت وی صالح خواهد بود.
در مورد شرکت تجارتی چون شرکت، خود دارای شخصیت حقوقی است، مرجع قانونی محل اقامتگاه شرکت، در صورتیکه میزان این سهم ۲۰میلیون تومان باشد شورای حل اختلاف و بیش از این مبلغ دادگاه رسیدگی خواهد کرد.
موسسه ثبتی رضوی با متخصصین مجرب آماده مشاوره در زمینه ثبت برند، ثبت شرکت، ثبت لوگو، اخذ کارت بازرگانی، تعیین نام شرکت می باشد.تنها با یک تماس می توانید از مشاوره متخصصین ثبتی ما به صورت رایگان و غیرحضوری بهره مند شوید.
